De aardappelziekte van 1850

Hoewel de aardappel al in de 16de eeuw in Europa bekend is, wordt hij tot het begin van de 18de eeuw vooral gezien als een botanische curiositeit. Daarna begint men hem echter ook in Nederland te kweken. Medio 19de eeuw is de aardappel overal ingeburgerd als hét hoofdvoedsel voor het gewone volk. Des te rampzalig is daarom het onverwachte uitbreken van de aardappelziekte in 1845, eerst in Ierland, maar al heel snel ook op het vasteland van Europa. Deze aardappelziekte of phytophthora (fytoftora) wordt veroorzaakt door een pseudo-schimmel, die de planten doet afsterven. Het gevolg is dat jaren op rij de oogsten mislukken en dat de prijs van de aardappel tot astronomische hoogte stijgt. Honger, vooral bij de armen, is het logische gevolg. De overheid heeft hier geen antwoord op. De Burgerlijke Armbesturen kunnen de vraag naar ondersteuning niet aan. Particuliere liefdadigheid, zoals van de katholieke Sint Vincentius- en Sint Elisabethverenigingen, moet te hulp schieten.

Eindhoven, aardappelrooiers uit 1900 (Auteur: P. Raijmakers)

Bronvermelding: RHCe, THA, objectkenmerk 0005703