De ETOS - daar was je als Eindhovenaar lid van

Ooit kon je bij ETOS, dat staat voor Eendracht Toewijding Overleg en Samenwerking  ook steenkool, brood én heerlijk malse biefstuk kopen. En tanken!

Het begon allemaal in 1919 met de Philips Verbruikscoöperatie.  Daarvoor waren Gerard en Anton Philips in de clinch geraakt met de Eindhovense middenstand. Want wat was namelijk het geval: elke loonsverhoging voor het Philips personeel verdween onmiddellijk in de zakken van deze middenstand, omdat zij de prijzen nog dezelfde dag met hetzelfde percentage als de loonsverhoging lieten stijgen.

In november 1931 trok Philips zich terug en werd de coöperatie ook toegankelijk voor niet Philips personeel. Een enorme groei was het gevolg. In 1933 was vijfenzeventig procent van de Eindhovense gezinnen lid van de ETOS. Geen enkele coöperatie in ons land kende een kassakorting van acht procent die met kassabonnen werd opgespaard en jaarlijks werd uitgekeerd.

In de hoogtijdagen had ETOS een monopoliepositie in Eindhoven en omgeving met meer dan honderd vestigingen. Meer dan zestigduizend leden vonden hun weg naar de kruidenier, het tankstation, de slager, de bakker en de drogist. Rond 1970 was de omzet meer dan honderd miljoen gulden en werd ruim zeven miljoen uitgekeerd aan de leden.

Voor Eindhoven was de ETOS meer dan alleen maar een coöperatie. De contactavonden, de laatste jaren zestig stuks waar per avond wel duizend belangstellenden voor inschreven, waren feestelijke happenings met als hoogtepunt het kienen om prijzen. Ook werden reizen georganiseerd, was er een toneelvereniging, een zangkoor en diverse sportverenigingen.

In 2013 was veertig jaar geleden dat de ETOS werd overgenomen door Albert Heijn. Voor Eindhoven kwam de aankondiging van de overname als een donderslag bij heldere hemel.

De banen van bijna tweeduizend werknemers stonden plotseling op de tocht.