Zuiderstraat 94
Aanverwante artikelen
Met behulp van de registers van het kadaster en de kadasterkaarten is het mogelijk de geschiedenis van een huis te reconstrueren. In de kadastrale registers worden de wijzigingen in de percelen per eigenaar bijgehouden. Op de kadastrale kaarten zijn alle percelen met de eventuele panden erop getekend met daarop aangegeven het kadastrale nummer.
Deze kaarten werden in het verleden regelmatig handmatig aangepast aan de situatie op dat moment. Nu gebeurt dat veelal digitaal. Een nadeel van dat aanpassen is dat we de historie van een pand niet zomaar van de kaarten af kunnen lezen. Een kaart die tussen 1890 en 1910 gebruikt is vertelt de situatie van 1910. We kunnen er niet de veranderingen tussen 1890 en 1910 uit aflezen. Dat kan wel in de registers waar niet in eerste instantie de geschiedenis van de percelen, maar van de eigenaren is vastgelegd.
De kaarten geven wel de geschiedenis van de percelen. Het grondgebied van een gemeente is verdeeld in secties en binnen die secties heeft ieder perceel een nummer. Dit nummer staat ook altijd vermeld in de notariële aktes van de verkoop. Zo heeft het perceel waarop het pand Zuiderstraat 94 staat in de jaren zestig van de twintigste eeuw het kadastrale nummer sectie C 5112. Zodra er maar iets aan het perceel gewijzigd wordt, verandert ook het kadastrale nummer. Dat kan gebeuren doordat er grond geruild wordt met de buurman, of doordat percelen samengevoegd worden of juist gesplitst. In de jaren vijftig had er een hele grote omnummering plaats. Door de vele nieuwe huizen die in de stad gebouwd werden, werden er steeds meer percelen gesplitst en werden de kadastrale nummers steeds hoger. De stad kreeg een nieuwe indeling met veel meer secties. Veel percelen kregen daardoor een nieuw kadastraal nummer zonder dat er iets aan het perceel gewijzigd was.
Zuiderstraat 94 is een pand dat in het kader van stadsvernieuwing verdwenen is. Het lag in dat stuk van de straat dat de verbinding vormde tussen de Zuiderstraat en de Hemelrijksestraat, daar waar nu het Royal Norfolkplein en het Zuidende ligt. Het pand dat op de foto staat, werd in 1917 gebouwd. Toen had het al het kadastrale nummer sectie C 5112. Dat betekent dat er aan het perceel sinds die tijd niets veranderd is. Ook bij de hernummering in de jaren vijftig bleef het hetzelfde nummer houden.
Dat het kadastrale nummer aan het perceel en niet aan het pand verbonden is blijkt uit het feit dat het perceel in 1915 al dat nummer kreeg. Toen was het een braakliggend stuk “bouwterrein”. Wouter de Vries kocht het perceel van landbouwer Peter Swinkels. Het was afgesplitst van een groter perceel van 437 m1 waarop al een huis, schuur en stal stonden. Het perceel dat De Vries kocht was 78 m1. Hij bouwde er een huis en bergplaats op. In 1920 werd het pand verkocht aan rijwielhandelaar De Haas. Ook hij had het pand niet lang in bezit. Al in 1926 werd het verkocht aan koopman Van Rooij. Hij en zijn familie waren eigenaar tot 1942. Daarna kwam het in handen van de familie Janssen. In 1956 werd het geveild en werd het eigendom van makelaar Van de Ven. Die verkocht het een jaar later aan de heer Bombeeck, die veranderingen aan het pand liet uitvoeren.
In 1963 werd de gemeente eigenaar, waarna het pand enige jaren later werd afgebroken. De vermelde jaren zijn niet absoluut. Het zijn de jaren waarin door het kadaster de veranderingen werden ingeboekt. Er kan een of twee jaar verschil zijn met de daadwerkelijke verandering. Ook is het belangrijk in de gaten te houden dat de kadasterregisters het verhaal vertellen van de eigenaren van het pand. Dat hoeft niet hetzelfde te zijn als het verhaal van de bewoners. Zuiderstraat 94 is daar een mooi voorbeeld van. Van alle eigenaren bewoonde alleen de heer Bombeeck zelf het pand. Maar ook voor een onderzoek naar de bewoningsgeschiedenis heeft Het Regionaal Historisch Centrum mogelijkheden in huis. Zie hiervoor het stukje Zuiderstraat 98, 96 en Hemelrijksestraat 101.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
